5 yıldır Türkiye’nin dört bir yanında yürüttüğü gıda kurtarma operasyonları sayesinde 30 bin tondan fazla gıdanın israf olmasını engelleyen Fazla Gıda Kurucu Ortağı ve CEO’su Olcay Silahlı, Türkiye’de hanelerin yılda ortalama 2 asgari ücrete denk gelen tutarda gıdayı çöpe attığını, hızla yoksullaşan dünyada gıda atığı konusunun her geçen gün daha fazla önem kazandığını aktardı.
Dünyada yılda 1.3 milyar ton, Türkiye’de ise yılda yaklaşık 26 milyon ton gıdanın israf edildiğinin altını çizen Fazla Gıda Kurucu Ortağı ve CEO’su Olcay Silahlı, ‘Evlerde kişi başı yıllık 93 kilogram gıda israf ediliyor. Türkiye’de bir aile her yıl ortalamada 2 asgari ücrete denk gelen bir değerde gıdayı çöpe atıyor. Bu çok önemli bir rakam. Bu rakamı kurtarabilsek çocuğumuzun eğitimini o parayla karşılayabiliriz. Belki 4 yıl o parayı kurtarsak çocuğumuzu yurtdışında bir eğitime gönderebiliriz. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Ayrıca yoksulluk ve gıdaya erişimdeki zorluk tanımını da değiştirmemiz gerekiyor” dedi.
“Dünya hızla yoksullaşıyor”
Atık gıdaların yüzdesel olarak azaltılması noktasında Amerika’nın çok kötü durumda olduğunu vurgulayan Silahlı, “Biz bu konuda Avrupa’yı izliyoruz. Pandeminin en önemli etkilerinden biri dünyayı gıdanın önemi konusunda uyandırması oldu.
Gıdanın, yerelleşmenin önemi anlaşıldı, tedarik zincirinde yerelleşme, üretim optimizasyonu, firmaların üretim ve talep planlamaları daha da büyük önem kazandı. Dünya maalesef hızla yoksullaşıyor. Yoksulluk ve gıdaya ihtiyacı olan insan tanımı da ülkeden ülkeye çok farklı. Afrika’da aç insanlar var, Yemen’de de var. Türkiye’de de çok ciddi sayıda, milyonların üzerinde yoksul kişi var. Yoksulluk sınırının altında yaşayan insan sayısı artıyor. Bu dünya gidişatında artmama imkanı da yok.
“Yoksulluk sadece kafasının üzerinde bir çatı olmaması değil”
Enerji, lojistik maliyetlerindeki artışlar, Rusya-Ukrayna savaşında yaşanan kriz, global ekonomik kriz alım gücünün azalmasındaki çeşitli etmenler. Ne kadar çok etmen varsa o kadar çok gıdaya erişim azalmış oluyor. Yoksulluk insanların kafalarını sokabileceği bir çatıları olmaması seviyesinde algılanıyor. Konu artık sadece karnını doyurmak değil. Mesela kişinin gelir düzeyi düşük, bütün kazandığını da gıdaya harcıyor, gıda alabiliyor ama sadece gıda alabiliyor. Bence bu insana da gıda yardımı yapılmalı ki elinde kalan parayla çocuğuna ekstra bir eğitim aldırabilsin ya da başka bir ihtiyacını giderebilsin” şeklinde konuştu.
“Afrika’da yetişen bir meyveyi yemek zorunda mıyız?”
İklim kriziyle ilgili de uyarılarda bulunan Silahlı, “İklim krizi adım adım büyüyor. Şu soruları sormak durumundayız; i
klim eylemi kapsamında biz burada yaşayan insanlar olarak Afrika’da, Güney Amerika’da yetişen bir meyveyi gerçekten yemek zorunda mıyız? O besin değerindeki başka bir meyveyi burada yetiştiren birinden alamaz mıyız?
Dünyanın yarını için yerelleşme, gereksiz karbon emisyonundan kaçınma tropik bir meyveden alacağımız keyiften çok daha önemli. Zaten gerekli önlemleri bir an önce almazsak çok da uzak olmayan bir zamanda istesek de bu tarz ürünlere ulaşamıyor olacağız.
“Dünyayı biz kurtaracağız”
Fazla Gıda olarak 5 yıldır ayağımızı gazdan hiç çekmedik. Tüm Türkiye’de gıda atığını önleme ve oluşan atığı en yüksek ekonomik, çevresel ve sosyal etkiyle geri kazanma işimize devam ediyoruz. Dünyayı biz kurtaracağız. Bakış açımız bu. Etki alanımızı her gün büyüterek, başka kurum ve kişilere örnek teşkil ederek mevcut sorunlara çözüm üretmenin bir ayağı olmaya devam edeceğiz. Aksiyona, sisteme, teknolojiye, metodolojiye çok inanıyorum. Gençlerin iyi işler yapabileceğini biliyorum. Yani ilerisi için hayal kurarken sadece parayı, rahat yaşamı düşünerek değil, fayda sağlamak için biraz daha anlamlı bir hayat sürmeleri için hayal kurup, çalışmalarını diliyorum.
Bizi en çok motive eden taraf bu. Öte yandan dünyada sorun bitmeyecek, bunu biliyoruz. Gıda atığı sorununu da sadece biz çözmeyeceğiz ama çok ciddi bir yol kat ettik. Fazla Gıda olarak 5 yılda Türkiye’yi bizden 20 sene önce bu işe başlayan bir ülkeden fersah fersah ilerisine getirdik. Çok zor bir süreçti ama başardık. Daha da fazlasını yapacağız” diyerek sözlerini tamamladı.
