Ayırma ve boylama teknolojileri, her bir hattın ihtiyacına göre kalibre ediliyor. Tomra mühendisleri, işleme ve paketleme tesisleriyle uzun yıllara dayanan çalışma deneyimleri sayesinde, müşterilerin operasyonel zorlukları ve bunların nasıl çözüleceği konusunda derin bir deneyime sahip.
Domatese yönelik küresel talep artarken, paketleme hatlarına getirdiği baskılar da zorlaşıyor. Kısa hasat mevsiminde yüksek kalite standartlarının korunması gerekirken giderek artan hacimlerdeki domatesleri ayırma, boylama ve paketleme ihtiyacı önem kazanıyor. Öte yandan tüketicilerin domates çeşitlerinde küçük cherry domatesler gibi daha fazla seçeneğe doğru artan talebi, mahsulün ayrılmasını ve boylamasını da zorlaştırıyor. Ayrıca işleyicilerin iş hacmini artırmaya çabalarken eş zamanlı olarak gıda güvenliğini ve ürün kalitesini de korumaları veya geliştirmeleri gerekiyor.
Sezonda yoğun olarak çalışan paketleyiciler, müşterilerin talep ettiği ürün özelliklerini hassasiyetle karşılamak zorunda kalıyor: Gereğinden az teslimat iş kaybına neden olabiliyor, gereğinden fazla dağıtım kârlılığı düşürebiliyor. Maliyet etkinliğini optimize etmek ve büyük perakendecilerin tedarikçilerinden beklediği sürdürülebilirlik taahhüdünü sunabilmek üzere gıda israfının da en aza indirilmesi gerekiyor. Bütün bunların, nitelikli işgücü istihdamının zor olduğu durumlarda bile başarılması önem taşıyor.
Tüm bunların yanı sıra domatesin artan popülaritesi, yılda yaklaşık 190 milyar tonluk küresel üretim ile sonuçlanıyor. Bu ürünler, yaklaşık beş milyon hektarlık bir alanı kaplıyor ki, bu da dünyadaki 192 ülkenin 153’ünden daha büyük bir toplam yüzölçümü anlamına geliyor. Pazar araştırmacıları, önümüzdeki beş yılda taze ve işlenmiş domateslerin küresel satışının yıllık yaklaşık % 4-6’lık bir bileşik büyüme oranıyla artmaya devam edeceğini ön görüyorlar.
Zorlukları aşmak, artık imkânsız değil
Gıda alanında birçok kullanım şekli ile sunulan domateslerin ayıklanması, boylaması ve paketlenmesi gibi temel işleme görevleri çok daha karmaşık hale geldi. Yeni domates çeşitlerinin sunulması, meyvenin rengi, boyutu ve şekli açısından çok daha geniş bir yelpazede farklılıklar getirdi.
Perakendeciler ve tüketicilerin kalite beklentileri, daha önce ulaşılamayan seviyelere yükseldi. Dünyanın dört bir yanına ihracat yapmak, uzun raf ömrünü ve bunu tahmin etme becerisini gerektirdi. Tüm bunlara rağmen iki önemli kalite ölçütü olan sertlik ve şeker içeriği, insan gözü veya kameralar ile saptanamayabiliyor ve mahsul, herhangi bir aşamada yeterince dikkatli işlenmezse, kalite kaybı görülebiliyor.
Bu zorluklarla başa çıkmak imkânsız gibi görünse de günümüzün en son teknolojileri, domates işleyicilerine verimliliği artırma, gıda israfını azaltma, ürün kalitesini iyileştirme, talep edilen ürün özelliklerini karşılama, paketlemeyi en üst seviyeye çıkarma, manuel iş istihdamına dayalı sorunları azaltma ve kârlılığı artırma gücü veriyor.
Tomra Food, uzun yıllardır, gıda endüstrisi için optik ayırma ve boylama teknolojilerindeki standartları belirliyor. Son beş yılda Tomra, Yeni Zelanda merkezli iki yenilikçi şirket olan BBC Technologies ve Compac’ı da bünyesine katarak ürün yelpazesini genişletti. Böylece artık entegre hasattan paketleme çözümlerindeki öncü konumunu güçlendirdi. Bu donanımlar, meyvenin hatta beslenmesinden diğer uçta paketlenmesine kadar her aşamada domatesler için de uygun olan çözümler sunuyor.
Bu çözümler, modüler ve ölçeklenebilir olduğundan, her büyüklükteki işletmeye uyarlanabiliyor. Tomra’nın kontrol yazılımı sayesinde, büyük kolaylık ve hızla bir domates çeşidinden diğerine geçiş yapılabiliyor (Küçük salkım domatesler bir istisnadır, manuel olarak ayrılması gerekir).
Hasat sonrasından paketlemeye entegre çözümler
Büyük domatesler için Tomra’nın yenilikçi çözümleri arasında Tomra 5S Advanced ayıklama ve boylama platformu, Spectrim ayıklama ve boylama görüntüleme teknolojisi ile Ultra View inceleme modülü veya Inspectra² şeker ölçüm sistemi yer alıyor. Küçük, iştah açıcı domatesler için Tomra, MIRA360 ve InVision2 boylama sistemine sahip Küçük Meyve Boylama (SFS) makinesi olmak üzere iki ayıklama makinesi sunuyor. Ayrıca Tomra, farklı boyuttaki domatesler için çok çeşitli otomatik tartma ve doldurma çözümleri sunuyor.
Tüm bu ayırma ve boylama teknolojileri, her bir hattın ihtiyacına göre kalibre ediliyor. Tomra mühendisleri, işleme ve paketleme tesisleriyle uzun yıllara dayanan çalışma deneyimleri sayesinde, müşterilerin operasyonel zorlukları ve bunların nasıl çözüleceği konusunda derin bir deneyime sahip. Bu anlamda Tomra, yerel olarak hizmet ve destek sağlamak üzere birinci sınıf teknik uzmanlığını küresel erişimle birleştiriyor.
2021’de piyasaya sürülen Tomra 5S Advanced boylama hattı, büyük domatesleri (minimum çapı 40 mm ve maksimum çapı 120 mm olan) ağırlık, boyut, şekil, yoğunluk, renk, kusurlar ve yumuşaklığa göre ayırmak ve boylamak için kullanılıyor. Bu makine, Compac’ın Çok Hatlı boylama ünitesi sınıfında lider performansını temel alıyor ancak baştan sona yeniden tasarlandı.
Ekipman gerektirmeyen temizlik ve sanitasyon, % 100 paslanmaz çelik ve gıda ile güvenli polimer temas alanları sayesinde gerçekten hijyenik çalışma için tasarlanmış tek platform olma özelliğini taşıyor. Adından da anlaşılacağı gibi Tomra 5S Advanced, meyve ayıklama için en gelişmiş platform olarak ön plana çıkıyor. Makinenin gelişmiş yazılım özellikleri ve veri platformu Tomra Insight’a bağlanabilirliği, rakipsiz verimlilikleri mümkün kılıyor.
Tomra 5S Advanced’in yazılım özellikleri, hat genelinde optimizasyon ve verimlilik sağlıyor. Element karıştırma, tam paketleme optimizasyonu, verimlilik kontrolü, her hattı doldururken kapasiteyi optimize eden ve diğer sistemlere göre hat başına % 10-15’e kadar daha fazla meyveye işlenmesini sağlayan Dinamik Hat Dengeleme programlarını içeriyor. Bu özellikler, ayırma makinesinin sezgisel grafik kullanıcı arayüzü aracılığıyla kolayca kontrol edilebiliyor.
Cherry domatesler gibi daha küçük meyve boylarını işlemek için MIRA360 ve SFS, ürünleri yumuşaklık dahil olmak üzere renk ve kusurlar için boyuta ve sınıflarına göre birden çok akışa ayırabiliyor. Büyük domatesler için Spectrim önce yüzeydeki kusurlara göre ayırıyor, ardından kabuk lekeleri, böcek hasarı, şekilsiz meyve, morarma, aşınma ve yumuşaklık gibi küçük ve büyük kusurlara göre sınıflandırıyor. Ayırma parametreleri, farklı kusur seviyelerine göre derecelendirilecek şekilde yapılandırılabiliyor. Böylece ürün kalitelerini farklı pazarlarla eşleştirirken tam kontrol sağlanıyor.
UltraView inceleme modülü, “yüzeyi görme” gücünü bir sonraki seviyeye taşıyarak Spectrim görüntüleme sistemi ile entegre oluyor. Meyveye ideal bir şekilde yakın ve hareket yönüne paralel olarak yerleştirilmiş özel bir yüksek çözünürlüklü çoklu spektral (renkli ve kızılötesi) kamera ve LED ışıklar sayesinde dünyanın en güçlü taze ürün boylama platformu oluyor.
Öte yandan ne yazık ki meyvenin kabuğu, tüm hikayesini anlatmıyor. Şeker içeriği ve sertlikten bahsederken de belirttiğimiz gibi, içeriğinde bazı önemli kalite özellikleri gizli bulunuyor. Bu nedenle Tomra, iç kusurların ayrılması için non-invaziv bir çözüm olan Inspectra²’yi sunuyor. Bu platformun yakın kızılötesi spektrometresi, şeker içeriğini, çekirdek çürümesini, kuru maddeyi ve sertliği algılayabiliyor. Bu algılama özellikleri, kusurlu domateslerin iyi bir kutuya girmesini engelliyor ve meyve kaybını azaltıyor.
Hattın sonuna yaklaşan domatesler, Tomra’nın dolum ve paketleme makinelerinde hassas bir şekilde işleniyor. Bu otomatik çözümler, farklı pazarlar için farklı sınıflandırmadaki meyveleri aynı anda paketleyebiliyor. 2, 8, 12 ve 16 dolum istasyonuyla sunulan CURO dolum sistemi, çok çeşitli paketleme seçenekleri arasında kolayca geçiş yapma esnekliği ile hassas ağırlıklarda tutarlı ve yüksek hızda dolum sağlıyor.
Paket hattının bir ucundan diğerine tüm bu bileşenler, entegre bir çözüm oluşturmak için birbirine bağlanıyor. Bulut tabanlı, abonelik hizmetiyle sunulan Tomra Insight ile bağlanabilirlik, ayıklama makinelerini işleme ve paketleme operasyonlarının dijital kalbi haline getiriyor. Makine operatörleri, hat verimliliklerini hızla iyileştirmek için Tomra Insight’tan edindikleri gerçek zamanlı verilere anında ve kolayca ulaşabiliyor. Tomra mühendisleri, hatta ve hammadde tedarikinde verimliliğin daha da iyileşmesini sağlayan geçmiş verileri analiz etmek için müşterilerle yakın işbirliği içinde çalışıyor. Bu, Tomra Insight’ın kutudan pakete izlenebilirlik için bir yol açtığı ve daha iyi, veriye dayalı kararlar alarak verimliliği artırmak için paketleme tesislerini güçlendirdiği anlamına geliyor.
Bu veriler, yalnızca anlık değer katmıyor aynı zamanda önümüzdeki 10 yıl veya daha uzun süre boyunca endüstrinin gelişen ihtiyaçlarını karşılayarak işleme ve paketleme tesislerini geleceğe hazırlıyor. Tüm bu teknolojik çözümler, hızla değişen endüstrideki işletmelerin rekabetçi ve kârlı kalmalarını sağlıyor.
