Yağlı tohumları işleme sürecinde uzmanlarla çalışmak, üreticilere hem zaman hem de maliyet açısından önemli avantajlar sağlıyor.
Solvent ekstraksiyon yöntemi, yağlı tohumların küspesinden yağ elde etmek için uzun süredir kullanılan bir teknik ve özellikle büyük kapasiteli yağ fabrikalarında tercih edilir. Vardarcı Makina & Keller&Vardarcı Dış Ticaret Müdürü Gülser Vardarcı Kacar, “Bu yöntemde genellikle hekzan adlı petrol türevi olan solvent kullanılır, ancak hekzanın yanıcı olması, yangın ve patlama riski yaratır” diyor ve ekliyor: “Ayrıca, hekzanın solunması operatör sağlığına zarar verebilir ve çevreye salındığında çevresel riskler oluşturur. Diğer taraftan, solvent ekstraksiyon tesislerinin kurulumu yüksek maliyetlidir ve sıkı iş güvenliği önlemleri gerektirir. Son dönemde hekzanın temininde yaşanan zorluklar da bu süreci daha da karmaşık hale getirmiştir. Bu durum, yağ üreticilerini ve araştırmacıları, solvent ekstraksiyon olmadan maksimum yağ verimi elde etmenin yollarını aramaya yönlendirmiştir.”
“Dünya genelinde büyük makine üreticileri, ayçiçeği ve fındık gibi yüksek oranda (% 45-55) yağ içeren tohumlar için çift sıkım (double pressing) sistemini önermektedir” diyen Gülser Vardarcı Kacar, pamuk çekirdeği gibi düşük yağ içeren (% 18-20) tohumların ise fulpres (full pressing) adı verilen tek seferlik ve düşük devirli sıkım yöntemiyle işlendiğini böylece küspede minimum yağ bırakılarak verimli sonuçlar elde edildiğini ifade ediyor.
Gülser Vardarcı Kacar, Türkiye’de yağlı tohumların ön hazırlığı ve mekanik yağ sıkımı konusunda öncü olan Vardarcı Makina ve Alman ortaklı Keller & Vardarcı firmalarının, yağ üreticilerine fulpres tam sıkım ve çift sıkım çözümleri sunarak, firmaları solvent ekstraksiyon sistemleri kurma maliyetinden kurtardığının altını çiziyor.
Küspede % 5-7 oranında yağ bırakılarak büyük başarı elde edildi
Vardarcı Makina Yurtiçi Satış Sorumlusu Mahir Arabacı, Vardarcı Makina’nın Urfa’da kurduğu günde 100 ton pamuk çekirdeği işleme kapasitesine sahip olan tesisi, küspede % 5-7 oranında yağ bırakarak büyük başarı elde ettiğini söylüyor: “Aynı şekilde Düzce’de kurulan, günde 40 ton fındık çekirdeği işleyen diğer tesiste ise küspede % 12-13 oranında yağ kalmakta ve bu yağlı küspe, gıda sektöründe protein bar, krokan gibi ürünlerde kullanılmaktadır. Ayçiçeği küspesinde çift-sıkım proseste % 8-10 oranda yağ kalması beklenmektedir”.
Vardarcı Makina & Keller&Vardarcı Dış Ticaret Müdürü Gülser Vardarcı Kacar, çevreye duyarlı mekanik sıkım yöntemi ile ilgili şöyle konuşuyor: “Vardarcı Makina’nın uzman olduğu ön temizleme süreci ve nazik bir kırma işlemi uygulanır ve kırılan çekirdek hem kırma eleklerinde hem de kabuk çalkarından geçer. Bu süreç, kabuğa yapışmış iç malzemeyi geri kazandıran özel sistemleriyle üründen maksimum verim elde edilmesini sağlar. Kırılan ve kısmen kabuğundan ayrılan ürün, Çift Sıkım veya fulpres süreçlerine girerek minimum düzeyde yağlı küspe bırakarak üreticilere hem yağı hem de yağlı küspeyi piyasaya sunma fırsatları sunmaktadır.
Pamuk çekirdeği, ön temizleme işleminden sonra özel olarak linterleme sürecinden geçmektedir. Vardarcı Makina, dünyada en yüksek verimliliğe sahip linter makinelerini üretmektedir. 210 linter bıçağına sahip bu makinelerin hidrolik kapama-açma ve linter bıçaklarının güvenli bir şekilde çıkarılması mekanizmasının patenti, makine mühendisleri ve firma kurucuları Zafer ve Tuncer Vardarcı’ya aittir. Linter makinesi, pamuk çekirdeğinden linter elyafını ayırdıktan sonra, çekirdek kırma, kabuk ayırma ve sıkma işlemine girer, böylece yağ alma işlemi en verimli şekilde gerçekleştirilir.”
Yağlı tohumları işleme sürecinin, büyük emek ve ustalık gerektiren bir iş olduğunu vurgulayan Gülser Vardarcı Kacar, “Bu nedenle, bu alanda uzmanlarla çalışmak, üreticilere hem zaman hem de maliyet açısından önemli avantajlar sağlar. Firmamız Türkiye’de Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu(TKDK) tarafından çıkarılan destekler konusunda müşterilerimize uzman danışmanlığı vermekte ve devlet teşviklinden yararlanarak yağ tesisi kurma konusunda yardımcı olmaktadır” diyor.
