Beyaz yakalının mesaisi bitmiyor

PERYÖN’ün periyodik yayını Popüler Yönetim Dergisi (PY), sosyal medya üzerinde yaptığı araştırmayla “Mesai saatleri dışında ne kadar çalışıyoruz?” sorusunun yanıtını aradı. Sonuçlar, mobil teknolojilerin gelişimi, dizüstü ve akıllı telefonun kullanımının artmasıyla birlikte mesai saati kavramının tarihe karıştığını gösteriyor. Katılımcıların yüzde 88’i mesai saatleri dışında evden de çalıştığını söylüyor.

Türkiye İnsan Yönetimi Derneği (PERYÖN) tarafından iki ayda bir yayımlanan PY dergisi son sayısında kullanımı artan mobil teknolojilerin çalışma hayatına etkilerini araştırdı. Sosyal medya üzerinde duyurulan “Mesai saatleri dışında ne kadar çalışıyoruz?” konulu ankete toplam 77 kişi katıldı. Katılımcıların yüzde 43’ünü 20-29 yaş grubu, yüzde 34’ünü 30-39 yaş grubu, yüzde 17’sini ise 40-49 yaş grubu oluşturdu. Katılımcıların yüzde 57’sini kadınlar, yüzde 43’ünü ise erkekler oluşturuyor. Katılımcıların yüzde 35’i uzman düzeyinde, yüzde 33’ü yönetici, yüzde 22’si ise eleman düzeyinde çalışanlardan oluşuyor.

Katılımcıların yüzde 45’i insan kaynakları, yüzde 13’ü satış-pazarlama, yüzde 6’sı mali işler, yüzde 6’sı mühendislik, yüzde 6’sı bilgi teknolojileri alanında çalışırken, yüzde 23’ü ise hizmet sektöründe çalışıyor.

Katılımcıların yüzde 47’si işyerinde sık sık fazla mesaiye kaldığını belirtirken, yüzde 29’u ara sıra kaldığını söylüyor. Mesaiye kalmıyorum diyenlerin oranı ise sadece yüzde 10.

Katılımcıların yüzde 90’ı akıllı telefon kullanıyor.

Yüzde 91’i ise ofis dışında kullandığı bir dizüstü bilgisayara ya da tablete sahip.

Katılımcıların yüzde 83’ü iş için kullandığı akıllı telefonunu mesai saatleri dışında yanında ve açık tutuyor.

Katılımcıların yüzde 88’i mesai saatleri dışında da çalışıyor. Bunun yüzde 40’ı ortalama 1-2 saat, yüzde 32’si ise 2 saatin üzerinde çalıştığını söylüyor. Yüzde 10 ise 4 saat çalışıyor. Hiç çalışmadığını söyleyenlerin oranı yüzde 12.

Katılımcıların yüzde 87’si hafta sonu çalıştığını belirtiyor. Yüzde 18 ise her hafta sonu çalıştığını belirtiyor.

Ankete katılanların yüzde 51’i, hafta sonu veya yıllık tatillerde işini takip etmek için dizüstü bilgisayarını yanına alırken, hiç almadığını belirtenlerin oranı sadece yüzde 21.

Yüzde 70 mesai saatleri dışında da çalıştığı için yakınlarından eleştiri aldığını söylüyor.

Yüzde 68’inin şirketi ya da yöneticisi mesai saatleri dışında telefonunu açık tutmasını talep ediyor.

Yüzde 70, mesai saatleri dışında gelen e-postaları kontrol etme/okuma/yanıtlama zorunluluğu hissediyor.

Yüzde 43, mesai saatleri dışında gelen bir çağrıyı yanıtlamadığı ya da bir e-postayı yanıtlamadığı için işyerinde sorun yaşamış.

Katılımcıların yüzde 62’si mesai saatleri dışında çalışmanın kendi tercihleri olmadığını söylüyor.

Yüzde 72 ise mesai saatleri dışında çalışmazsa işleri yetiştiremeyeceğini düşünüyor.

Yüzde 75, sürekli internet bağlantısı ve akıllı telefon/dizüstü bilgisayar kullanımıyla birlikte öncesine göre mesai saatleri dışında daha çok çalıştığını düşünüyor.

Bununla birlikte “Önceden de iş saatleri uzuyor ama ofiste çalışıyorduk. İnternet ve akıllı telefonlar/ dizüstü bilgisayarlar sayesinde bu çalışmayı artık evden/cafeden yapabiliyoruz, ofiste çalışmak zorunluluğumuz kalmadı” diyenlerin oranı da az değil, yüzde 67.

Katılımcıların yüzde 58’i;”Sadece mesai saatleri içinde ve ofiste çalışacağım bir işte daha mutlu olurdum” derken, yüzde 50’si ise “Sadece mesai saatleri içinde ve evden çalışacağım bir işte daha mutlu olurdum” diyor. Mesai saatlerinin geçerli olup olmadığı konusunda katılımcılar neredeyse yarı yarıya farklı düşünüyor. Yine anket katılımcılarının yüzde 55’i her yerin ofise dönüştüğünü, önemli olanın işin bitmesi olduğunu belirtirken, yüzde 45’i iş ile özel hayatın birbirine karıştırılmaması gerektiğini, işin belli saatler arasında ve iş yerinde yapılması gerektiğini düşünüyor.

Anket katılımcıları ne diyor:

• İnsanların özel hayatlarının bir nevi şarj olmak olduğunu düşünüyorum bu bağlamda özel hayatı yok sayan ve çalışanın tüm hayatını esir alma hakkını kendinde gören çalışma sistemine karşıyım.

• Amaçlarla araçlar karıştırılmamalı. İş hayatı amaç değil hayatı idamede araçtır.

• Türkiye’ de halen işkolikliği iyi çalışan olmakla karıştıran sözde İK müdürleri var. Mesai bitimine 15 dakika kala sizden onay almadan 3 saat daha kalacağınızı ileten, çalışanın özel hayatındaki planını hiçbir şekilde hesaba katmayan ve “kendini işine göre ayarlayacaksın!” diye azarlayan sözde İK Uzmanları var. Nerede kaldı verimlilik, nerede kaldı saygı…

• Sunu anlamalıyız ki, çok çalışmak, geceleri ofiste kalmak, iyi ve verimli çalışan olduğumuzu göstermiyor…

• Evet, her yer işyeri her yer ofis ama bunun da bir sınırı olmalı, özel hayatla iş hayatı ayrışmalı. İnternet erişimimiz var diye 24 saat çalışmamız ya da sürekli fazla mesai yapmamız istenemez.