Yaklaşık olarak 360 milyon TL’ye ulaşan kedi-köpek maması sektörü hızla büyüyor. Yılda 38 bin ton kuru kedi-köpek mamasının tüketildiği Türkiye, iddialı bir gelişim grafiği çizse de ihracat teşviki konusunda yaşanan sıkıntılar sektörü zorluyor.
Tüm dünyada senelik ortalama yüzde 3 büyüyen kedi-köpek maması sektörü, Türkiye’de her sene ortalama yüzde 8 oranında hacim artışı yaşıyor. Dünya ortalamasına göre neredeyse 3 kat hızlı gelişen sektörün çizdiği bu grafik, yerli üretici için umut kaynağı olsa da özellikle ihracat teşviki konusunda yaşanan sıkıntılar yüzlere gölge düşürüyor.
Türkiye’nin ilk, en büyük ve lider mama üreticisi, premium Champion ve ekonomik Goody mamalarının sahibi Tropikal Pet’in CEO’su İzzet Saban, birçok sektörde son bir yılda ithalata karşı ciddi vergiler geldiğini anlatıyor. Saban, “Premium Champion ve Goody markalarımızla her sene milyonlarca evcil hayvanın beslenme ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Türkiye’de şu anda yılda 38 bin ton mama tüketiliyor. Oysa ülkedeki yerli üreticilerin toplam mama üretim kapasitesi 65 bin ton civarında seyrediyor. Rakamlara bakıldığında ihracata teşvik ve yerli üreticiyi koruma büyük önem taşıyor. Birçok sektörde ithalata karşı vergiler konmasına rağmen sektörümüzde yüzde 50 kapasite ile çalışan fabrikaları korumak için ithalata karşı hiçbir önlem alınmamakta. Tam tersine verilen bazı ithal lisansları ile ithalat teşvik edilmekte” diyor.
Saban, “Tüm dünyada ve Türkiye’de pet sektörü şu anda gözde konumda. Dünyada yıllık yüzde 3 büyüme yaşanırken, Türkiye’de ortalama yüzde 8 civarında büyüme kaydediliyor. Sektörün dinamiklerine baktığımızda ekonomik mamalara ciddi oranda bir kayma olduğunu görüyoruz. Nitekim yerli üretim sektörün adetsel bazda neredeyse yüzde 70’ini oluşturuyor. Teşvikler ile kedi ve köpek maması üreticileri için ihracatın önü açılırsa yüzde 100 büyürüz. Bu konuda devletten beklentimiz büyük. İhracat pazarında ciddi büyüme potansiyeli olmasına rağmen yerli üretici ihracata hiç teşvik edilmemekte. Şu anda üretimde de hiçbir ithal hammadde kullanılmıyor. Kapasitesinin sadece yarısını kullanan üreticiler doğru teşviklerle çok hızlı şekilde ihracatta önemli bir başarıya sahip olabilirler” dedi.
“Pazarın önü açık”
Türkiye’de kedi ve köpek maması pazarının büyüklüğünün yaklaşık olarak 360 milyon TL’ye ulaştığını anlatan Saban, “Ancak Türkiye hala bu rakam ile Avrupa ülkelerinin gerisinde. Dünyada sektör büyüklüğü 71 milyar dolar civarında. Pazar büyüklüğü Fransa’da 4 milyar Euro, ABD’de 20 milyar dolar. Ülkemizde evcil hayvanları besleme alışkanlığına bakıldığında ise köpeklerin yüzde 11’i, kedilerin ise yüzde 23’ü hazır mama ile besleniyor. Ülkemizde pet sahiplik oranı yüzde 8 Avrupa’da ise yüzde 26 oranında. Avrupa ülkelerinde mama ile besleme oranı ise yüzde 70 civarında. Evcil hayvan sahipliği oranı giderek artıyor ve tüketim alışkanlıkları da lehimize değişiyor. 1999’dan bugüne pazarın inanılmaz bir ivme ile büyüdüğünü ve geliştiğini gördük. Önümüzdeki dönemde de pazarın önünün açık olduğunu söyleyebiliriz” diyor.
Seçim ekonomisinin hakim olduğu bir dönemde yılın ilk altı ayını yüzde 15 gibi bir büyüme ile kapattıklarını anlatan Saban, “Üretimden gelen satış, ciromuzun yüzde 90’ını oluşturuyor. Bu sene adetsel bazdan çok, değersel bazda büyümeyi seçtik. Üretimde yüzde 10 gibi bir büyüme gerçekleştirdik. Sektörümüz için zor bir yıl oluyor. Yaşanan fiyat yükselişleri özellikle ithal süper premium mamalarda paket fiyatlarını çok ciddi artırdı. Ekonomik segment ve yerli mamalarla aradaki fiyat farkı ciddi şekilde açıldı. Yerli üreticiler olarak tavuk unu temini ve tahıl fiyatları konusunda sıkıntılar yaşıyoruz. Öte yandan devletten bu konuda hiçbir destek gelmemesi ve ihracata yönelik hiçbir teşvikin olmaması bizleri zorluyor. Ayrıca evcil dostların beslenmesinde hem tüketici hem üretici için vergiler çok yüksek; kedi-köpek maması lüks tüketim ürünü statüsünde. Gıdada yüzde 8 olan KDV oranının evcil hayvanlara yönelik mamalarda yüzde 18 olması sektörün belini büken diğer önemli bir etmen” diyor.
‘’16 ülkeye ihracat yapıyoruz…’’
Tropikal Pet olarak ihracat alanında yaşanan tüm sıkıntılara rağmen premium Champion ve ekonomik Goody markalarıyla 16 ülkede hayvan severlerle buluştuklarını anlatan Saban, “2005 yılında ilk ihracatımızı gerçekleştirmiştik. O dönemde ihracatımızın boyutu binde birlerin altında iken bu yıl ciromuzun yüzde 10’unu oluşturuyor. Bugün itibarı ile üç kıtaya ihracat yapıyoruz. Son olarak Malezya, Pakistan, Libya ile çalışmaya başladık. Öte yandan Lübnan, Hırvatistan, Gürcistan gibi pazarlarda hızlı büyüyoruz. Hedef pazarımız Ortadoğu ülkeleri” diyor.
Türkiye’de evcil hayvanların sağlıklı beslenmesinin yanı sıra sosyalleşmesi için de büyük çaba sarf ettiklerini anlata Saban, “Evcil hayvanların sağlıklı bir yaşam sürmesi için çalışıyoruz. Beslenmenin yanı sıra sosyalleşme de çok önemli. Sahipleriyle birlikte şehir yaşamında kaliteli zaman geçirmek ve sosyalleşmek konusunda ciddi sıkıntılar yaşayan köpeklerin, hem sosyal yaşama adapte olmaları hem de daha sağlıklı bir ömür sürmeleri için gerekli olan spor faaliyetlerinin Türkiye’deki en önemli temsilcisi olan Champion Agility & Frisbee Team oluşumu ile pek çok sosyal ve sportif aktiviteye imza atıyoruz. Bu kapsamda son olarak İstanbul’da düzenlenen uluslararası USDDN Dünya Şampiyonası’na ana sponsor olduk. Şampiyonanın birincisi aynı zamanda Champion Agility & Frisbee Team köpek eğitmeni Uğur Kurşun yakında köpeği Pepper ile bizi yurtdışında temsil edecek” dedi.
