Gıda kalitesini sağlamak ve modern bir iş ortamında rekabet gücünü korumak için işleyicilerin dijital çözümlere gereksinimi bulunmaktadır.
Prof. Dr. Y. Birol SAYGI / Bahçeşehir Üniversitesi
Gıda güvenliği, kontaminasyonu ve gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için gıda kalitesini koruyan koşullar ve uygulamaları ifade eder. Başka bir deyişle, kontamine veya bozulmuş gıdaların hazırlanmasına ve servis edilmesine karşı bir önlemdir. Gıda güvenliği ve kalitesi için kağıtsız duruma geçmek neden önemlidir? Dijital çözümler daha güvenli, daha temiz ve daha karlı gıda üretimini destekler.
Kâğıt sorun değil, bir semptom
Bir işleme tesisinde kâğıt tabanlı sistemlerin kullanılması, bir şirketin olgunluğunun ve rekabet edebilirliğinin önemli bir işaretidir. Bu, kuruluşun genel olarak üretimi önemli ölçüde daha verimli hale getirirken gıda güvenliğine öncelik vermek için verilerin gücünü küçümsediğinin bir işaretidir.
Bu, kâğıdın yeri olmadığı anlamına gelmez. Faturaları ve raporları yazdırmanız gerekebilir ve bazen bir belgenin fiziksel bir kopyasına sahip olmak, okumak ve not almak için iyidir. Sorun kâğıdın kendisi değil, ancak kâğıt tabanlı yöntemlere güvenmek, üretimdeki daha derin zorluklara işaret eden önemli bir belirtidir. Gıda kalitesini sağlamak ve modern bir iş ortamında rekabet gücünü korumak için işleyicilerin dijital çözümlere gereksinimi bulunmaktadır.
İşletme sahipleri, nihai hedefleri olarak genellikle kağıtsız hale gelmeyi ve veri toplamayı otomatikleştirmeyi belirtir. Bu, verilerin değerini gördüklerini, ancak kullanımlarını veya gıda güvenliğine, kalitesine ve aslında gıda üretiminin neredeyse tüm yönlerine somut faydalar elde etmek için nasıl uygulanabileceğini henüz tam olarak anlamadıklarını göstermektedir. Kağıtları ortadan kaldırmak ve veri toplamayı otomatikleştirmek, işletme sahiplerinin aradığı gerçek sonuçlar değildir.
Aksine, bunlar bir amaç için bir araçtır. Gerçek amaç, ürünlerin güvenli, çekici ve karlı olmasını sağlamaktır. Şirketler, kâğıt kullanmadan ne elde etmeyi amaçladıklarını tam olarak tanımlamalıdır. Bu hedefler daha sonra daha büyük bir stratejinin parçası olarak dijital yolculuklarının her adımını şekillendirecektir.
Dijital, gıda güvenliği ve daha fazlası için neden kâğıttan üstündür?
Gıda güvenliğini ve kalitesini iyileştirmek işleyiciler için bir önceliktir. Ancak, kâğıt tabanlı sistemler kullanarak kalite verilerine sürekli görünürlük sağlamak neredeyse imkansızdır. Kalite yönetimi çözümleri, operatörlere ve denetçilere verim ve program uyumluluğu üzerinde aşağıdaki şekillerde ve daha fazlasında kontrol sağlamaktadır.
Böylece kullanıcı dostu bir gösterge panosu aracılığıyla anında akıllı kararlar verilebilir. Yazılım ayrıca, sürekli iyileştirme stratejisini bilgilendiren içgörüler elde etmek için geçmiş eğilimleri analiz edebilir.
Kesinlik: Belgeler genellikle birer birer okunup güncellendiğinden, kâğıt tabanlı bir model kullanırken verilerinizin sürümlerini kontrol etmek zordur. Merkezi bir yazılım sistemi ve kullanıcı dostu kontrol paneli ile envanter, üretim programı ve izlenebilirlik verileri gibi hayati bilgilerin doğru ve güncel olmasını sağlanabilir.
Ekipmandan gerçek zamanlı veri yakalamayı otomatikleştirmek, yanlışlık riskini de büyük ölçüde azaltır. İnsan girdisine ihtiyaç duyulduğunda bile, yazılım girdi alanlarını yalnızca doğru biçimdeki verileri kabul edecek ve yinelemeyi algılayacak şekilde sınırlayarak hata riskini daha da azaltır.
İzlenebilirlik: Bir ürünü takip etmek ve izlemek gerekiyorsa, istenen son şey, gereklin olan bilgiyi bulmak için kâğıt dosyaları tarayarak değerli zamanı boşa harcamaktır. İzlenebilirlik yazılımı ile ürünleri anında takip edilebilir.
Kullanıcılar, tüm faaliyetlerdeki riski izleyip ortadan kaldırırken, gereksinimleri tek bir araçla yönetebilir, denetleyebilir, puanlayabilir ve uygulayabilir.
Sanitasyon ve operasyon öncesi süreçler: Sanitasyon ve operasyon öncesi süreçler, üretim başlamadan önce hiçbir tehlikenin bulunmadığından emin olmak için gereklidir. Örneğin, kaliteli personel ekipmanın temiz olduğundan ve düzgün çalıştığından, çalışanların kişisel hijyen önlemlerine uyup uymadığından emin olmak için kontrol edebilir.
Bu prosedürler çok önemlidir, ancak zaman alıcıdır. Kaliteli ekipler, kalem ve kâğıt kullanmak yerine mobil formlardan yararlanabilir ve temizlik ve operasyon öncesi faaliyetlere harcanan zamandan % 10-20 civarında tasarruf sağlayabilir.
Yabancı materyaller: Tesis yönetimi yazılımı, IoT özellikli ekipman ve operatörlerden yüklenen verilerle kaliteli ekiplerin her hatta daha fazla görünürlük elde etmesini sağlar. Bu, yabancı maddeler gibi sorunlar ortaya çıktığında hızlı hareket etmelerini ve ilk etapta oluşmasını önlemelerini sağlar. Ürünlerde yabancı maddelerde önemli bir azalma görebilir.
Endişeler ortaya çıktığında, kalite önlemlerini sıkılaştırmak için istatistiksel süreç kontrolü (SPC) gibi taktikler kullanılmalıdır. Sonuç olarak, denetim kontrollerine harcanan toplam süreyi % 5-10 azaltmak için gereksiz kontrollerde bir azalma görünür.
Sürdürülebilirlik: Dijitalleşme sadece kâğıt israfını ortadan kaldırmakla kalmıyor, aynı zamanda malzeme kullanımını optimize edilmesini, gıdaların yanlış özelliklerde yapılmasını ve gıda güvenliği ve israfa yol açan kalite sorunlarına neden olabilecek diğer faktörlerin önlenmesini sağlar.
Çalışan performansı ve morali: Sıkıcı süreçleri otomatikleştirerek ve operatör rehberliği sağlayarak, ekibin becerilerini daha iyi kullanması için zaman kazanırken insan hatası azaltılabilir. Merkezi bir sisteme sahip olmak, artık herkes aynı dijital ortamda çalıştığı için ekip işbirliğini ve koordinasyonu da teşvik etmektedir.
Kağıtsız kalmak küresel bir çözüm olmalıdır
Dijital operasyonlara yönelik herhangi bir hareketin olumlu bir etkisi olabilir. Ancak değişiklikleri küresel bir çözüm yerine yerelleştirilmiş eklentiler olarak ele alırsanız faydalar ciddi şekilde sınırlı olacaktır.
Dijital dönüşüm, işletmenizin dijital teknolojiyi kullanma biçiminde daha derin ve yaygın değişiklikleri içerir. Bu, yalnızca mevcut süreçleri iyileştirmek için değil, aynı zamanda iş yapma şeklinizde devrim yaratmak için dijital çözümlerin gerçek potansiyelini anlamak ve uygulamakla ilgilidir.
Platform tabanlı kağıtsız çözümler, tutarlı karar desteği ve optimize edilmiş kağıtsız performans için ortak bir altyapı oluşturarak, verilerin zaten birleştirilmiş olduğu basit gerçeğiyle daha hızlı yanıt süreleri sunar.
Herhangi bir geçiş gibi, veri ve analitik yolculuğu da aşamalar halinde gerçekleşmelidir. Uzman desteği ve dikkatli planlama, kuruluşunuz genelinde temeli atmaya ve satın alma oluşturmaya başlamak için çok önemlidir. Eksiksiz ve etkili bir dijital girişimin, genel operasyonel performansın yanı sıra gıda güvenliğinizi ve kalite güvencenizi önemli ölçüde artırabileceği şimdiye kadar açık olmalıdır.
Verileri anlamak ve analiz etmek, işletme için geniş kapsamlı faydaları olan hızlı ve uzun vadeli stratejik kararlar verilmesini sağlar. Müşteri güvenliğini ve memnuniyetini sağlamak ve rekabete ayak uydurmak için yeni sistem ve tekniklerin uygulanması hayati önem taşımaktadır.
Yazılımların desteğiyle değişimin zor olması gerekmemektedir. Ayrıca yazılımlar, üretim verilerini otomatik olarak toplamanızı, analiz etmenizi ve hayati içgörülere dönüştürmek için ihtiyaç duyulan tüm araçları sağlarken, tüm bunlar üretim üzerinde tam kontrol ve kalite güvencesi sağlar.
Hangi dijital gıda güvenliği çözümü seçilirse seçin, işletme daha güvenilir ve daha verimli olacaktır. Daha güvenli bir operasyona bir adım daha yaklaşacaktır. Akıllı gıda güvenliği çağı tarafından hızlandırılan dijital gıda güvenliği sistemleri geleceğin yoludur.
Daha akıllı gıda güvenliğinde yeni çağ, tüm tedarik zinciri boyunca gıda güvenliğini iyileştirmeye yönelik en son girişimidir. Daha güvenli ve daha izlenebilir bir gıda güvenliği süreci oluşturmak için teknolojinin ve diğer araçların kullanılmasını tavsiye edilmektedir.
Uygulama tamamlandığında, bu yeni çalışma şekli daha duyarlı, kontrollü ve standartlaştırılmış bir sistem oluşturacaktır. Gıda güvenliği düzenlemelerinin modernleştiği ve gıda güvenliğini izlemek için kullanılan teknolojinin de modernleşmesi gerektiği hiç bu kadar net olmamıştır.
Dijital gıda güvenliği sistemleri, bu hedefe ulaşmak için kritik bir çözümdür. Ancak bu sistemler yalnızca endüstri standartlarını karşıladığınızdan emin olmakla kalmaz, ayrıca denetim hızını artırma, iş akışı yönetimini standartlaştırma ve sıcaklık izlemeyi otomatikleştirme dahil olmak üzere, tüm operasyonda verimlilikler yaratırlar.
Denetim ve kayıt için harcanan zamanı azaltmak
Yeni akıllı gıda güvenliği çağının bir parçası olarak, artık orijinal kâğıt kayıtlar, elektronik kayıtlar veya gerçek kopyalar olarak izlenebilirlik kayıtları gerekmektedir. Bu kayıtlar okunaklı olmalı ve iyi durumda tutulmalıdır. Gıda kaynaklı bir hastalık gibi bir gıda güvenliği olayı olması durumunda, izlenebilirlik kayıtlarının her an aranabilir bir elektronik tablo şeklinde sunulmasını önemlidir.
Kâğıt sistemine bağlıysa, bir denetimin derlenmesi, aktarılması ve tamamlanması günler alabilir. Kâğıt izini barındıracak depolama odasını bulmak bir yana, zordur. Tüm bunları söylemek gerekirse, bir denetim 24 saatlik son teslim tarihini karşılamak için çok fazla zaman ve kaynak tüketecektir.
Dijital bir gıda güvenliği sistemi ise bu süreci çok daha kolay hale getirmektedir. Gıda güvenliği verilerinin kaydedilmesini ve raporlanmasını otomatikleştirmek için bulut tabanlı bir sistem kullanır. Bir şirketten belgeleri 24 saat içinde toplaması, düzenlemesi ve sunması istenirse, süreç yalnızca saatler sürer ve tamamlanması çok az kaynak gerektirir. Bu olgu insan hatası için çok daha az şansla sağlanabilir.
Bazı sistemlerde, veriler aranabilir bir elektronik tablo olarak dışa aktarılabilir. Bu, yalnızca operasyonel verimliliği artırmakla kalmaz, aynı zamanda güvenilir verilerin sağlanmasına da yardımcı olmaktadır.
Basit, günlük uyumluluk görevlerini standartlaştırma
Sektöre giren yeni düzenlemeler ve protokoller ile dijital çözümler, yaygın gıda güvenliği prosedürlerini standart hale getirebilir. Ürün kaydı, sıcaklık kontrolleri, temizlik ve sanitasyon gibi günlük uyumluluk görevleri sıkıcı ve zaman alıcıdır ve zayıf iş akışı yönetimine yol açabilir.
Neyse ki, gelişmiş gıda güvenliği sistemleri, belirli görevleri otomatikleştirebilir ve/veya tamamlanmış ve tamamlanmamış işleri doğrudan bir mobil veya bilgisayar uygulamasından izlemek için dijital bir yönetim aracı sağlayabilir.
Bu aynı zamanda günlük operasyonların görünürlüğünü artırır ve çalışanların müşteri hizmetleri gibi işin diğer temel alanlarına odaklanmaları için zaman kazanmalarına yardımcı olur. Ancak, tüm dijital gıda güvenliği sistemlerinin eşit yaratılmadığı unutulmamalıdır. Bazı sistemler, yerel yasal gerekliliklerin yanı sıra belirli HACCP gerekliliklerini karşılamak üzere yapılandırılabilen özelleştirilebilir yazılım modülleri içermektedir.
24 saat izlemek
Dijital bir gıda güvenliği çözümü, arızaları ortadan kaldırmak, envanteri korumak ve bozulmayı önlemek için bildirimler ve gerçek zamanlı soğutma uyarıları göndererek de maliyet tasarrufu sağlayabilir. Ayrıca, operasyonlar boyunca öğelerin izlenmesine yardımcı olmak için izlenebilirlik modülleri içerir. Bu çözüm ayrıca sahte girişleri önlemek için korumalıdır.
Otomasyon sürücüdür
Dijital bir gıda güvenliği sisteminin uygulanması, sonuçta maliyetleri önemli ölçüde azaltacak verimlilikler sağlar. Prosesin parçalarını otomatikleştirmek yalnızca zamanı ve emeği azaltmakla kalmaz, aynı zamanda doğruluğu da artırır.
Peki otomasyon tam olarak nerede devreye girmektedir?
Bir gıda güvenliği sistemi seçmenin en kritik yönlerinden biri, bir kuruluşun ihtiyaçlarına uyum sağlama yeteneğidir. Kesinti ve yeniden yapılandırma gereksinimlerini sınırlamak için mevcut gıda güvenliği süreçlerini (kâğıt bir süreç olsa bile) yakından yansıtmak için yeterince esnek olanı bulunmalıdır.
Çözümü belirli bir operasyona uyarlayabilen bir ortağa sahip olmak, uzun süreli bir başarıya sahip olacak ve sürekli eğitim ile uygulamayı daha sorunsuz hale getirecektir. Bunun yanı sıra, hangi dijital gıda güvenliği çözümünü seçerseniz seçin, kuruluşunuz daha verimli olacak ve daha güvenilir, daha güvenli bir operasyona bir adım daha yaklaşacaktır. Daha akıllı gıda güvenliğinin yeni çağına hoş geldiniz.
Kaynakça
Anon. 2018: Food Safety: A Guide for Ontario’s Food Handlers, Ministry of Health and Long-Term Care Food Safety: A Guide for Ontario’s Food Handlers, September, 160 s.
Anon, 2020: New Era of Smarter Food Safety FDA’s, Blueprint for the Future, FDA U.S. Food&Drug Administration, 20 s.
Schiro, J. L., Shan, L. C., Tatlow-Golden, M., Li, C., Wall, P., 2020: Healthy: smart digital food safety and nutrition communication strategies-a critical commentary, npj, Science of Food, 14, 11 s.