Gıda katkı maddeleri; gıdaların görünüş, koku ve lezzet gibi özelliklerinin iyileştirilmesi, besin değerinin korunması, raf ömrünün uzatılması ve gıda çeşitliliğini artırmak amaçlı kullanılmaktadır.
Dr. Aslı Toptaş TAĞ / UBC Kimya A.Ş. Ar-Ge ve Ür-Ge Müdürü
Hızlı nüfus artışı ve endüstrileşme ile birlikte, insanlar pek çok konuda olduğu gibi beslenme konusunda da pratik çözümlere yönelmişlerdir ve bu durum hazır yiyeceklere olan talebin paralelinde, gıda katkı maddelerinin tüketimini günden güne artırmıştır. Gıda katkı maddeleri, gıdaların görünüş, koku ve lezzet gibi özelliklerinin iyileştirilmesi, besin değerinin korunması, raf ömrünün uzatılması ve gıda çeşitliliğini artırmak amaçlı kullanılmaktadır.
PGPR (Poligliserol-polirisinolat): E476 kodlu PGPR, yağlarda çözülebilen, vizkoz ve kuvvetli lipofilik bir maddedir. Daha çok çikolata sektöründe kullanılmaktadır. PGPR ilavesi ile çikolatanın işlenmesi kolaylaşarak daha düşük sıcaklıkta proses edilebilmesine olanak sağlar.
Fırıncılık sektöründe unlu mamullerin pişirilmesi esnasında, yüzeye yapışmasını engellemek amacıyla un katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Kakao bazlı şekerlemelerde, soslarda, sürülebilir ürünlerde, dondurmalarda kullanımı mevcuttur.
GMS (Gliserol monostearat): E471 gıda kodu ile bilinen, gıdaların raf ömrünü uzatmada etkili bir katkı maddesidir. Margarin türü ürünlerin sürülebilirlik özelliklerini iyileştirir. Çikolata ürünlerinde yüksek sıcaklıkta bile iyi bir yağ dispersiyonu sağlamakta, üretim ve depolama sırasında yapışkanlık ve ayrışmayı azaltmakta, şekerin kristalizasyonunu azaltmakta, karamel türevi ürünlerin dişe yapışmasını önlemekte, sakızlarda plastikleştirici olarak kullanılmaktadır.
Dondurmada emülgatör olarak kullanılarak, donma sırasında parçalanmayan stabil emülsiyonların oluşumunu sağlar.
PGE (Poligliserol ester): E475 kodu ile bilinen, bir gıda katkı maddesidir. Pasta ve keklerde havalandırma ajanı olarak kullanıldığında hamur performansını iyileştirici etkisi vardır. Yağ emülsiyonlarındaki köpük önleyici ve sıçrama önleyici özelliğinden dolayı margarinlerde kullanılır.
Ayrıca ekmek yapımında bayatlamayı engelleyici olarak ve raf ömrünü uzatmak için de yaygın olarak kullanılır. Emülgatör ve stabilizör özelliktedir. Sarımsı mumsu toz madde formundadır.
Sosislerde yağ oksidasyonunu geciktirici ve nem kaybını engelleyici olarak, ekmeklerde ise hacim artırmak ve raf ömrünü uzatmak için kullanılır.
LACTEM: E472b kodu ile bilinen, yağ asitlerinin mono ve digliseridlerinin laktik asit esterleridir. Fırıncılık ürünlerinde hacim artırıcı, çikolatalarda akıcılık ve şekil verilebilirliği iyileştirici, süt ürünlerinde kıvam artırıcı, şanti tozlarda ve kremalarda köpük artırıcı olarak kullanımı mevcuttur.
CITREM: E472c kodu ile bilinen yağ asitlerinin mono ve digliseridlerinin sitrik asit esterleridir. Salata sosları, margarin ve mayonezde emülgatör ve stabilizatör olarak kullanılır. Unlarda hamur performansını artırıcı özelliği vardır. Ayrıca sosislerde et bağlayıcı olarak kullanılabilir.
STS (Sorbitan tristearat): E492 kodu ile bilinen, iyonik olmayan yüzey aktif madde özellikli bir gıda katkısıdır.
Emülsiyon yapıcı, dispersiyon ajanı ve stabilize edici olarak formülasyonlarda yer almaktadır. Sorbitan tristearat çikolata formülasyonlarında yağ kusmasını önlemek için kullanılır.
Ayrıca yağ olgunlaşmasını geciktirmek ve renk-parlaklık koruma amaçlı da kullanılmaktadır. Pastacılık sektörü, dondurma, çikolata ve şekerlemeler, gıda takviyeleri, ekmek mayası gibi pek çok gıda ürününde kullanımı mevcuttur.
SMS (Sorbitan monostearat): E491 kodu ile bilinen yüzey aktif maddelerdir. Sorbitan monostearat, birçok gıda ürününde su ve yağı karıştırmak için yaygın olarak polisorbatlarla birlikte emülgatör olarak kullanılır.
Ekmek mayası üretiminde, mayayı koruma amaçlı kullanılmasının yanı sıra hacim artırıcı ve ürün dokusunu iyileştirici olarak ekmekte ve pastacılık ürünlerinde, buz kristalizasyonunu önleme amaçlı dondurmalarda, yağ emülsiyonlarında, şekerlemelerde, çikolata ve tatlılarda kullanım alanı bulmaktadır.
Üretim yeteneğine sahip olduğumuz bu ürünlerin ürün doğrulama aşamasında, üretim prosesinin ürünün karakteristik kalite özelliklerini ne derecede etkilediği konusunda fikir sahibi olarak, prosesi etkin bir biçimde kullanabiliyoruz.
Üretim parametrelerinin optimize edilmesinde ve ürün kalitesinin geliştirilmesinde, laboratuvar testlerinin yanı sıra müşteri testlerini de referans alıyoruz.
Güçlü bir rekabetin yaşandığı gıda sektöründe müşteri ilişkilerinde güven ortamına önem vererek müşteri geri bildirimlerini dikkate alarak, rekabetteki değişim ve eğilimleri takip ederek, mevcut ve potansiyel müşterilere birden fazla seçenek sunarak esnek tasarım-üretim modelini uyguluyoruz. “Müşteri beklenti ve ihtiyaçlarını en üst seviyede karşılama” ve “Sürdürülebilir üretimi” önceliğimiz olarak belirlemiş bulunuyoruz.
Yakın gelecekte dış pazarlarda da yatırım gerçekleştireceğiz
Son dönemde hammadde tedariğinde yaşanan sıkıntılar bizi inovatif ürünlerin tasarımı ve üretimine yönlendirmiştir. Yeni fikirlere, değişime ve gelişime açık ekibimizin etkin, verimli ve sonuç odaklı çalışmaları ile gelen başarı, bizi yeni ürün tasarımı konusunda daha da heyecanlandırmakta ve “mükemmeli yakalama” hedefimiz doğrultusunda motive etmektedir.
Emülgatör üretiminde dünya markası haline gelmiş üreticilerle rekabet edebilir kalite düzeyindeki ürünlerimiz ile “Sektörlerin evrensel standartlarına referans olan ürün mimarı olmak” vizyonumuza uygun olarak dış pazarlarda da yatırımlarımızı yakın gelecekte gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
Türkiye’de gıda katkıları sektörü büyük bir gelişme göstermekle birlikte, pazar değeri her geçen yıl artmaktadır. Bu durum, ülkemizde gıda katkıları konusunda daha fazla Ar-Ge çalışması yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. İthal ürünlere ikame, ihracat kapasitemizi artırmaya yönelik, katma değeri yüksek ürünler geliştirerek, dışa bağımlılığımızı azaltmak ve ülke ekonomisine katkı sağlamak biz yerel üreticilerin öncelikli hedefi olmalıdır.