Yeteri kadar su tüketmemek ciddi sağlık problemlerine zemin hazırlayabiliyor. Yemekten sonra hala aç hissetmenin, gece ya da gün içerisinde yaşanan açlık krizlerinin bir sebebi de susuzluk olabiliyor.
Susuzluk ve açlık hissi beyinde aynı noktayı uyardığı için vücut susuz kaldığında daha fazla yiyeceğe ihtiyacı olduğu hissine kapılabiliyor. Bu sebeple yeterli su tüketimi önem taşıyor. Su tüketimi dolaşım ve sindirim sisteminden endokrin ve sinir sistemine kadar sağlığı destekliyor. Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Uz. Dyt. Nur Sinem Türkmen, suyun faydaları ve sağlıklı içecek alternatifleri hakkında bilgi verdi.
Az su tüketimi bu sorunlara yol açabilir
- Yeteri kadar su tüketmemek, tükürük üretiminin azalmasına sebep olarak ağız ve dudak kuruluğuna yol açar. Ağız kuruluğunu geçirmek için, hiçbir içecek suyun yerini tutamaz. Su harici içecekler ağız ve boğazdaki mukoza membranları kayganlaştırmadıkları için ihtiyaç olan sıvı miktarına ulaşamamaktadır.
- İdrar rengi sağlık hakkında birçok ipucu vermektedir. Normal şartlar altında idrar rengi saydam, hafif bulanık ve açık renk olmalıdır. Koyu sarı ve turuncu renkler vücudun susuz kaldığına bir işarettir.
- Yeteri kadar su tüketilmemesi vücutta kansızlığa çok benzer belirtiler gösterebilir. Vücut susuz kaldığında, kandan su almaya başlar ve bu da organlardaki oksijen miktarının azalmasına sebebiyet verebilir.
- Oksijensizlik ise yorgunluk ve uyuşuklukla birlikte enerjisiz hissetmeye yol açmaktadır.
- Kıkırdak ve omurga disklerinin yaklaşık yüzde 80’i sudan oluşur. Eklem kireçlenmelerine sebebiyet vermemek için su tüketimine özen göstermek gerekir.
- Işıltılı bir cilt için bol su tüketmek şarttır. Vücudumuz yeterli su alamadığında kalan su hayati fonksiyonlar için kullanılır ve susuzluk cilt kuruluğu ile gözlemlenebilir hale gelir. Bu etki uzun vadede hızlı yaşlanmaya neden olmaktadır.
Birkaç nane yaprağıyla birlikte birkaç dilim limon, misket limonu, salatalık veya portakal ekleyerek bunu evde yapabilirsiniz. Ayrıca donmuş meyveleri veya en sevdiğiniz meyve suyunu bardağınıza damlatabilirsiniz.
Yazın su dışında tüketilebilecek sağlıklı içecek alternatifleri
Soğuk çay
Çay (siyah, yeşil veya beyaz), iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilecek sağlıklı antioksidanlar ve bitki bileşikleri ile doludur. Çalışmalar, düzenli olarak çay içmenin kilo verilmesine ve kan basıncının düşürülmesine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Yaz mevsiminde, şeker eklenmeden hazırlanabilecek soğuk çaylar, yeterli sıvı tüketiminin sağlanabilmesi için sağlıklı bir alternatif olacaktır.
Malzemeler (5 kişilik/1 fincan: 30 kcal)
- 4 poşet yeşil çay
- 3 tatlı kaşığı bal
- 1 limon
- 6-7 yaprak taze nane
- 2 çubuk tarçın
- 8-10 küp buz
- 1 litre su
Yapılışı:
4 poşet yeşil çayı 400 ml taze kaynatılmış su ile 3 dakika demleyin. Poşetleri çıkardıktan sonra 400 ml soğuk su ekleyin. İçine 3 tatlı kaşığI bal ekleyip, karıştırarak çözünmesini sağlayın. Ardından dilimlenmiş limonu, nane yapraklarını ve tarçını ekleyin. Son olarak 8-10 küp buz ekleyerek servis edebilirsiniz.
Sağlıklı bir yaşam için günde en az 3 porsiyon sebze tüketimi oldukça önemlidir. Sebze suları hazırlamak, fazladan birkaç porsiyon sebze tüketmenin hızlı bir yoludur. Meyve suyu yerine, sebze suları tercih etmek şeker ve kalori alımını azaltır, bu nedenle daha iyi bir seçimdir.
Meyveler gibi sebzeler de kesildiklerinde veya sıkıldıklarında besinlerinin bir kısmını kaybederler. Bu nedenle taze yapılmış sebze suları tercih edilmelidir.
Sebze suyu tarifi
Malzemeler(1 kişilik, 10 kcal)
- 3 dal roka
- 5-6 dal maydanoz
- 2 adet salatalık
- Yarım limonun suyu
- 1-2 adet kereviz sapı
- 1 su bardağı su
Yapılışı:
Tüm malzemeleri blenderdan geçirin, daha akışkan bir kıvam için üzerine su ekleyebilirsiniz. Süzgeçten geçirip içebilirsiniz.
Karpuz suyu, karpuzdan gelen meyve şekeri sayesinde tatlı bir içecek arayanlar için güzel bir seçenektir. Ayrıca potasyum açısından zengindir, kalsiyum ve fosfor da içerir.
Karpuz tamamen sıvılaşana kadar ezilerek karpuz suyu yapılabilir. Fakat çok terlerken kaybedilen ana elektrolit olan sodyumdan fakirdir. Bu nedenle, çok sıcak bir iklimde yaşanıyorsa ve karpuz suyu egzersiz sonrası hem serinlemek hem de kaybedilen elektrolitleri geri almak için tercih edilecekse, bir tutam tuz ilave edilerek tüketilebilir.
Şalgam suyu
Şalgam suyu; mor havuç, şalgam ve baharatlarla hazırlanıp soğuk tüketilen bir içecektir. C vitamininden zengindir. 1 bardağı yaklaşık 10-15 kaloridir. Yaz aylarında hem ferahlatır hem de bağırsak sağlığını destekler. Fakat içerdiği tuz ve baharatlar dolayısı ile sık sık tüketilmemelidir. Tansiyon ve kalp hastaları ise hekimlerine danışmadan tüketmemelidir.
Maden suyu sade iken kalorisiz ve mineral yönünden zengin bir içecektir. Meyveli maden suları ise, içerisindeki eklenti şekerden dolayı bir bardağında 70 kaloriye kadar çıkmaktadır.
Bu sebeple maden suyunu sade tüketmek gerekir. Tatlandırmak için içine meyve dilimleri ekleyerek, limon sıkarak meyve aroması verilebilir.
Kahve, dünyadaki en popüler içeceklerden biridir. Çay gibi, kahve de sıcak veya buzlu olarak tüketilebilir, bu da onu yıl boyunca çok yönlü bir seçim haline getirir. Kahve, yüksek bir kafein içeriğine sahiptir ve B vitaminleri, manganez, potasyum, magnezyum, fosfor mineralleri içerir.
Ayrıca kalp hastalıkları, Tip 2 diyabet, karaciğer hastalığı, alzheimer, bunama, felç ve kanser riskini azalttığı bilimsel çalışmalarda tespit edilmiştir. Günde maksimum 400 mg’a kadar kafein tüketimi idealdir.
Fazla kahve tüketimi;
- Stres seviyesini artırabilir,
- Kalp çarpıntısı,
- Uyku bozuklukları gibi sorunlara yol açabilir.
Yaz aylarında, serinlemek için soğuk kahveler; krema, şurup, şeker eklenmeden hazırlandığı sürece iyi bir tercih olacaktır. Şekersiz bitkisel sütler veya yağsız sütle hazırlanmış latte, soğuk amerikano, soğuk filtre kahveden tüketilerek kalori tasarrufu yapılabilir.
Smoothie’ler
Yeterli sıvı alımı sağlamak için mükemmel bir seçenek olan smoothi’ler de, etkileyici bir vitamin, mineral ve faydalı bitki bileşikler yelpazesine sahiptir.
Fakat smoothie’lerin birden fazla meyve eklenerek yapılması, kan şekeri dengesinin bozulmasına ve kilo alımına neden olabilir. Bu nedenle aşağıdaki 4 gruptan yalnızca 1 çeşit seçerek 4 malzemeyle sağlıklı smoothie’ler hazırlanmalıdır.
1.Grup – Meyve: muz, yaban mersini, çilek, ananas, elma
2.Grup – Süt: süt, laktozsuz süt, yağsız süt, badem sütü, Hindistan cevizi sütü, yulaf sütü
3.Grupt – Tatlandırıcı: bal, pekmez
4.Grup – Yağ: keten tohumu, Chia tohumu, badem, fındık, ceviz
Ekstra olarak smoothie bir öğün yerine tüketilmek isteniyorsa içine 1-2 yemek kaşığı yulaf ezmesi de eklenebilir.
Limonata içine koyulan şeker miktarının artışına bağlı olarak daha kalorili bir hal almaktadır. Limonata evde şeker oranı düşük tutularak yapılabilir.
Limonata daha doğal ve daha düşük kalorili olarak tüketilmek isteniyorsa içerisine 1 tatlı kaşığı bal eklenebilir. Günde 1 bardak tüketilmesi hem ferahlamaya hem de C vitamini alımına destek olmaktadır.