Macar tarım ve hayvancılık uzmanları, Türkiye’de tarımsal üretim ve hayvancılığın tesis edilmesinde çok sayıda Macar’ın rol aldığı Mustafa Kemal Atatürk döneminden bu yana Türk uzmanlarla birlikte çalışıyor.
O zamanlar Avrupa’da verimli ve tarımsal olarak gelişmiş bir ülke olan Macaristan, ürünlerini ve uzmanlarını diğer ülkelere gönderiyordu. 1913 tarihli bir raporun Macaristan hakkında yazdığı gibi, “Macarlar bir çiftçi ulusudur. Toprağı çok severler.” Macaristan’da tarım; askerlik, memurluk, avukatlık, mühendislik ve doktorluk gibi önemli meslek dallarından biridir. Tarım, uzun zamandır saygın bir meslek olarak görülüyor.
Macarlar, tarım ve eğitimin gelişmesi için birçok bilimsel ve faydalı müessese kurmuşlar. Özellikle uygulamalı tarım ve bahçecilik, arıcılık ve sanayi okulları, Avrupa’da benzeri olmayan tarım müzeleri Macaristan’ın bu alandaki başarılarının düzeyini gösteriyor. Bu nedenle Türk tarım politikası uygulamaya konulurken Macar tarım uzmanlarından da faydalanıldı.
Macaristan’ın uzmanlarından Türkiye’de birçok alanda yararlanıldı
Macaristan, Türk gençlerinin Macaristan’daki ticaret ve ziraat okullarında eğitim görmesini de teşvik etti. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu dönemde nüfusunun % 90’ı çiftçi olan ve girdiği savaşlardan yorgun düşmüş bir toplumda, Türk tarımının gelişmesi için belli ilkeler koymuştu.
Böylece tarım politikası akla dayandırılmış, bilimden güç alan bir dinamizmle uygulamaya konulmuştu. Bu amaçla, Avrupa’da tarımı ve sanayisi çok ileri düzeyde olan Macaristan’ın uzmanlarından Türkiye’de birçok alanda yararlanıldı.
Tarımın büyük oranda hava şartlarına bağlı olması nedeniyle, ülke genelinde meteoroloji istasyonları kurma ihtiyacı Cumhuriyet döneminde ortaya çıktı. Bu amaçla, Türk Hükümeti Tarım Bakanlığı bünyesinde bir meteoroloji servisi oluşturulmuştu. O dönemde Türkiye’deki Macar Turan Derneği, Budapeşte Gözlemevi’nin şube müdürlerinden biri ve Macar Meteoroloji Derneği’nin ilk genel sekreteri olan Prof. Antal Réthly’yi bu iş için tavsiye etmiş ve kendisi Türkiye’ye davet edilerek bahse konu enstitünün kurulmasına yardım etmişti.
Macaristan tohum ihracatı 400-450 milyon euro civarında
Macaristan, elverişli iklim koşulları, güçlü gelenekleri, GDO’suz teknolojisi, yüksek nitelikli uzmanları ve sürekli inovasyonu sayesinde küresel tohum pazarında nispeten güçlü bir konuma sahip. Ülkenin tohum ihracatı 400-450 milyon euro civarında olup, dünya tohum ticaretinin % 3,2-3,4’ünü oluşturuyor. Macaristan, mısır ve buğday tohumu ihracatında dünyanın en büyük üçüncü ülkesi.
Macaristan ağırlıklı olarak Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine ihracat yapıyor, ancak son zamanlarda geliştirilen kuraklığa dayanıklı çeşitler sayesinde Asya ve Afrika pazarlarına daha fazla odaklanılıyor. Onlarca yıllık deneyim ve bilgi, ZKI Ltd., Gabonakutató Ltd. veya Marton Genetics Group gibi birçok araştırma enstitüsünü ve kurumsal araştırma merkezini dünya çapında üne kavuşturdu.
Macar şirketleri, zirai ilaçlar ve gübre üretiminde Avrupa’da güçlü bir konuma sahip. Yerli zirai ilaç ihracatının yıllık cirosu 500-600 milyon Euro’yu aşıyor. Gelişmelerdeki yeni yön, AB içinde çığır açan yeni bir girişim olan dijital tarım stratejisi tarafından destekleniyor.
Geliştirme projeleri, entegre tarımsal kurumsal kaynak planlaması (ERP) ve süreç kontrol sistemlerinden robotik çözümlere ve drone teknolojisine kadar uzanıyor.
Marton Genetics
Martonvásár Araştırma Enstitüsü, Orta Avrupa ve Macaristan’daki en büyük tarımsal araştırma enstitülerinden biridir. Araştırma alanı genetik, biyoteknoloji, tarım teknolojisi araştırmaları ve tahıl yetiştiriciliğine dayanıyor. Onlarca yıllık deneyimi ve sürekli değişen pazar koşullarına uyum sağlama yeteneği, kesintisiz enerji ile yetiştiriciliğe devam etme kabiliyetini sağladı.
Sonuç olarak Martonvásár çeşitleri ve melezleri, Marton Genetics® markası altında sürekli olarak artıyor. Macar tohum üretimi ve yetiştiriciliğinin, yılda yaklaşık 500 milyon euro değerinde ürün üreten Macar tarımının en iyilerini temsil ettiği yaygın olarak biliniyor. Marton Genetics® şirket grubu, bu stratejik sektörde seçkin ve kararlı bir şekilde faaliyet gösteriyor.
Yeni mısır hibritleri, Marton Genetics® ve iş ortakları tarafından piyasaya sürüldü. Tahıllar üzerinde yapılan ıslah araştırmalarının amacı, değerli genotipleri tanımlamak ve korumak, yeni temel damızlık stoğu geliştirmek, seleksiyon etkinliğini artırmak için yeni yöntemler geliştirmek ve yeni çeşitler, özellikle de Karpat Havzası’nın karasal iklimine uyum sağlamış genotipler yetiştiriyor.
Naturtex
Naturtex, 1989 yılında kurulmuş bir Macar aile şirketidir. Ana faaliyet alanı kaz tüyü ile doldurulmuş yorgan ve yastıkların yanı sıra kuş tüyü yastıklar üretiyor. Naturtex’in ürünleri doğal ve sentetik elyaflardan yapılıyor.
Naturtex, % 35’lik pazar payıyla Macaristan’ın önde gelen yatak ürünleri markalarından biridir. Bununla birlikte, firma cirosunun % 80’ini dünya çapında 40’tan fazla ülkeye yaptığı ihracat oluşturuyor.
Naturtex, kuş tüyü yastık ve yorganlar, doğal ve sentetik ürünler ve ayrıca hafızalı köpük dolgulu ürünler dahil olmak üzere birçok kategoride 700’den fazla ürün sunuyor. Firma ayrıca, ağırlıklı olarak oteller için nevresim, havlu kumaş ürünleri ve şilteler üretiyor. Odak noktası benzersiz müşteri gereksinimleridir. Firma, dünyanın her yerine ihracat yapma tecrübesi ile farklı standartlara ve özelliklere hakimdir.
Agrobio
Agrobio, 2001 yılından bu yana mikrobiyolojik ürünlerle ilgileniyor. Şirket, BactoFil® toprak bakterileri ürün ailesini ve Algafix® canlı alg biyostimülatörünü Türkiye piyasasına sürüyor.
BactoFil® şu anda Macar toprak bakteri pazarında yaklaşık % 25-35 pazar payıyla piyasa lideridir.
Şu anda 7 ülkeye ihracat yapan ve 6-8 ülkede daha dağıtım izni süreci devam eden firma, satış hacminin sürekli artması için gerekli üretim kapasitesine sahip. Firmanın ürünleri BioSwiss (CH), NOP (ABD), Demeter (DE) tarafından organik tarım için tavsiye ediliyor.
Algafix, piyasadaki diğer alg ürünlerinden farklı, yenilikçi bir Macar biyostimülatörüdür. Sadece kinetin içeren ürün, bitki fizyolojik fonksiyonlarının hassas kontrolünü sağlar. BactoFil ürünleri, birbirlerinin etkisini tamamlayarak ve güçlendirerek, mahsuller için en uygun toprak koşullarını sağlayan, bilimsel olarak seçilmiş on iki bakteri suşu içerir. Bu, diğer bakteri ürünlerine kıyasla rakipsiz bir avantajdır.
Bábolna TETRA
1789’da kurulan Bábolna harası, Macaristan’daki modern hayvancılığın kökeni olarak kabul ediliyor ve aynı zamanda 60’ların ortalarında TETRA kümes hayvanı yetiştirme faaliyetleri için mükemmel bir başlangıç noktası sağlamıştır. Bábolna TETRA’nın adındaki Bábolna geleneği yansıtırken, TETRA genetik alanındaki sürekli gelişen ve en ileri düzeydeki çalışmaları temsil eder. Pedigri sürülerinin olağanüstü boyutu ve test kapasitesinin yanı sıra dünyanın dört bir yanından gelen geri bildirimler, firmanın tüm pazarlar için en uygun hibritleri sağlama becerisini garanti etmektedir.
Macar kümes hayvanı yetiştirme şirketi Bábolna TETRA, yumurta tavuklarının karakteristik özelliklerini sürekli olarak geliştiriyor, küresel pazardaki konumunu güçlendiriyor ve ortaklarının dünyanın farklı bölgelerinde özel pazar taleplerini karşılamak amacıyla en çok satan yumurtayı ve aynı zamanda et ve çift amaçlı hibritler üreten TETRA üreme kuşları ve ticari hibritleriyle çalışmalarını sağlıyor.
Teleki-Kober
Şirket 1890 yılında dünyaca ünlü Zsigmond Teleki tarafından kuruldu ve 1980’lerde Franz Kober ile birleşti. Tarihin en çalkantılı yıllarından sonra, 1996’dan itibaren Macaristan’da yeniden varlıklarını sürdürmeye başladı.
Teleki Kober, başarılı bağcılığın temelinin iyi planlanmış, her yönüyle ilkelerinden taviz vermeyen ve üreticinin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmış bir bağ olduğuna inanıyor. Firma, anaç, çeşit ve klon seçiminden, doğru asma, sağlıklı ve hatasız çoğaltma materyaline, hassas, makine ile dikilmiş bağa kadar müşterilerine eksiksiz bir ürün yelpazesi sunuyor.
Faaliyet alanları:
-Anaç yetiştiriciliği, asma aşılama
-Modern, GPS ve lazer kontrollü ekim makineleri ile mekanik ekim
-Mekanize plantasyon temizliği
-Fidanlık makinelerinin geliştirilmesi, imalatı ve pazarlaması
-Fidanlık malzemelerinin dağıtımı
-Uzman tavsiyesi
Water and Soil
Water&Soil, kuraklık ve susuzluk için devrim niteliğinde bir çözüm bulduğuna inanıyor: Tarım ve küçük bahçeler için, Kaliforniya, susuz Afrika veya kurak Ortadoğu için. Su yaratmıyor veya yağmur yağdırmıyorlar ancak sahip olduklarımızı koruyabilirler ve pratiğe dönüştürebilir. Bu şekilde, toprağın üzerine düşen ya da zaten gizli olan potansiyeli açığa çıkarabilirler.
Water Retainer® su yapmaz ancak toprağın nemini korumaya ve muhafaza etmeye yardımcı olur, hatta havadaki kullanılabilir suyu hapsedebilir. Doğal olarak, yanlış tarım tekniklerinden kaynaklanan buharlaşmanın etkisi ortadan kaldırılamaz, ancak bu ürünle azaltılabilir.
Çeşitli üniversiteler, akademik çalışmalar ve yayınlar, su kaynağı, besin kaynağı ve mahsul verimi arasındaki bağlantıları kanıtlamış durumda. Firmanın ürünleri ELTE Budapeşte ve Gödöllő’deki Szent István Üniversitesi’ndeki önde gelen araştırmacılar tarafından, 30.000 hektardan fazla alanda çiftçilik yapan hem geleneksel hem de biyo/organik tarımda deneyime sahip uzmanların katkılarıyla geliştirildi.
